16 τόνοι

Πριν από καμιά 12 χρόνια έπαιρνα το «πτυχίο» σπηλαιολογίας. Δηλαδή έπειτα από ένα 4μηνο σεμινάριο σου έδιναν ένα χαρτί ότι ήξερες να μπαίνεις και να βγαίνεις ζωντανός από ένα σπήλαιο. Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν το τελευταίο μάθημα. Έπρεπε να μείνεις δυο 24ωρα μέσα στο σπήλαιο ανοίγοντας ελάχιστα τη λάμπα κηροζίνης. Σκοπός του μαθήματος είναι αν τύχει και αποκλειστείς μέσα, να περιμένεις υπομονετικά τη βοήθεια από έξω.

Στα πλαίσια του μαθήματος ο δάσκαλος σε αφήνει και για 2 ώρες μόνος σου, χωρίς ρολόι και φακό, για να δει αν μπορείς να κρατήσεις τη ψυχραιμία σου.

Εκείνο το 2ωρο, που μου φάνηκε χιλιετηρίδα, το θυμάμαι σαν τώρα. Το σκοτάδι κάτω από τη γη είναι τόσο πηχτό που νοιώθεις ότι μπορεί να σε ρουφήξει. Δεν είναι η απουσία φωτός, όπως θεωρούμε το σκοτάδι, αλλά μια μαύρη μάζα χωρίς καν μνήμη φωτός. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά έχεις χάσει κάθε αίσθηση προσανατολισμού. Μετά από λίγο δεν μπορείς να υπολογίσεις τον χρόνο, μέσα σε αυτή τη μαύρη τρύπα και σχεδόν χάνεις και την ικανότητα να μετρήσεις ως το 60 με ρυθμό δευτερολέπτου. Ήχοι δεν υπάρχουν και νομίζεις ότι η αναπνοή σου είναι από κάτι άλλο απόκοσμο που κάθεται δίπλα σου περιμένοντας να σε κατασπαράξει.

Αντί να δίνεις τα λεφτά σου σε ψυχαναλυτή για χρόνια, με δυο ώρες στο σπήλαιο περνάς τη ζωή σου από 14 γενιές.

Σε όλους όσους ερχόταν ο δάσκαλος να μας πει ότι τελείωσε το 2ωρο τους έβρισκε κουρέλια αλλά με μια τεράστια αγάπη για τη ζωή, όταν επιτέλους έβλεπαν από μακριά το φως να πλησιάζει.

Για μένα ήταν διασκέδαση αλλά από τότε απέκτησα μια τεράστια ευαισθησία για όσους ανθρακωρύχους δουλεύουν και αποκλείονται μέσα στη γη. Μπορώ να τους φανταστώ σε συνθήκες απόλυτης απομόνωσης γνωρίζοντας ότι σίγουρα δεν θα έρθει κανένας σε ένα δίωρο, μπορεί και ποτέ.

Τις τελευταίες μέρες παρακολουθώ με αγωνία την προσπάθεια των διασωστών να βγάλουν μέσα από ένα ορυχείο στη Χιλή 33 ανθρακωρύχους που έχουν αποκλειστεί στο βαθύτερο σημείο που έχει αποκλειστεί ποτέ άνθρωπος. 713 μέτρα κάτω από τη γη. Έχουν καταφέρει και με ένα τρυπάνι διατομής 15 εκατοστών τους στέλνουν νερό και τρόφιμα αλλά φοβούνται ότι ως τα Χριστούγεννα, που ευελπιστούν να τους απεγκλωβίσουν, θα έχουν καταρρεύσει ψυχολογικά.

Οι διασώστες δουλεύουν εντατικά με την στήριξη της κυβέρνησης και της γαλλικής (πολυεθνικής) εταιρίας που έχει το ορυχείο. Και εδώ πρέπει να ανοίξουμε μια παρένθεση.

Για τη Χιλή οι συνθήκες εργασίας των ανθρακωρύχων είναι δείκτης της δημοκρατίας. Όταν ο Αλιέντε αποφάσισε το 1971 να εθνικοποιήσει τα ορυχεία χαλκού (τα πρώτα σε παραγωγή στον κόσμο) την ίδια στιγμή δινόταν η εντολή στην Ουάσιγκτον για την ανατροπή του. Ο στρατηγός Πινοτσέτ το 1973, αφού σκότωσε τον πρόεδρο Αλιέντε, το πρώτο διάταγμα που ψήφισε ήταν να ξαναδοθούν στις πολυεθνικές. Οι ανθρακωρύχοι στο βόρειο τμήμα της χώρας που βρίσκονται τα ορυχεία, παρέμειναν ως το τέλος πιστοί στον πρόεδρό τους. Αν η στρατονομία στις πόλεις έπρεπε να συλλαμβάνει κόσμο στις εργατικές συνοικίες, στα χωριά των ανθρακωρύχων μπορούσε να επεμβαίνει μόνο με τανκς, αφού τους περίμεναν πάντα με μασούρια δυναμίτη. Η καταστολή ήταν πρωτοφανής. Όταν «έπεσε» η χούντα και έγινε «δημοκρατία», δηλαδή οι στρατιωτικοί παρέδωσαν την εξουσία, οι συνθήκες στα ορυχεία έκριναν πάντα τη ποιότητα της (κουτσής) δημοκρατίας.

Στα 713 μέτρα κάτω από τη γη έπρεπε να φτάσει η δημοκρατία και η (καλή) εταιρεία. Ο πρόεδρος της χώρας πήγε προσωπικά στο ορυχείο και υποσχέθηκε σε συνέντευξη τύπου, παρουσία των οικογενειών των εγκλωβισμένων, ότι θα κάνει τα πάντα για να τους βγάλει ζωντανούς. Αυτό που δεν έδειξαν τα κανάλια είναι η έκκληση που του έκανε κλαίγοντας η γυναίκα ενός από τους 33.

Μέσα σε λυγμούς πήρε τον λόγο και τον παρακάλεσε αν μπορεί να παγώσει τα δάνεια του συζύγου της, γιατί οι ανθρακωρύχοι πληρώνονται με τον τόνο μεταλλεύματος που παράγουν και ως τα Χριστούγεννα τα δάνεια θα τρέχουν ενώ ο άντρας της δεν θα δουλεύει. Ο πρόεδρος πάγωσε και ο υπ. Τύπου έδωσε εντολή να στραφεί η κάμερα αλλού και να κοπεί ο ήχος.

Μαζί με τη δημοκρατία, με το νερό, το ψωμί και τον αέρα έφταναν και τα πανωτόκια σε βάθος 713 μέτρων. Πρώτη φορά η τράπεζα κυνηγάει κάποιους θαμμένους- ζωντανούς εκεί που δεν μπορεί να φτάσει καν άνθρωπος.

Δεν ξέρω γιατί αλλά ξέχασα το σκοτάδι, χωρίς φως στην άκρη του τούνελ, ξέχασα τη Χιλή, τους ανθρακωρύχους και τις τράπεζες και άρχισα να σφυρίζω μια μελωδία.

Το 1930 την εποχή της μεγάλης κρίσης στην Αμερική ένα ορυχείο καταρρέει και εξαιτίας της κρίσης οι ανθρακωρύχοι αφήνονται να πεθάνουν. Ο πιτσιρικάς τότε Miles Travis, γιος του ενός ανθρακωρύχου, μεγαλώνει μέσα στην απόλυτη φτώχεια και η μόνη του ανάμνηση είναι να τον τρέχει η μάνα του στις τράπεζες προσπαθώντας να ακυρωθεί το δάνειο του θαμμένου άντρα της. Ή έστω να αναγνωριστεί από την εταιρία ότι είχε σχεδόν καταφέρει να πιάσει το όριο τον 16 τόνων μεταλλεύματος για να πάρει το μηνιάτικό του. Αργότερα το 1946 θα γράψει το τραγούδι 16 tons…

Some people say a man is made outta mud

A poor man’s made outta muscle and blood

Muscle and blood and skin and bones

A mind that’s a-weak and a back that’s strong



You load sixteen tons, what do you get

Another day older and deeper in debt

Saint Peter don’t you call me ’cause I can’t go

I owe my soul to the company store



I was born one mornin’ when the sun didn’t shine

I picked up my shovel and I walked to the mine

I loaded sixteen tons of number nine coal

And the straw boss said «Well, a-bless my soul»



You load sixteen tons, what do you get

Another day older and deeper in debt

Saint Peter don’t you call me ’cause I can’t go

I owe my soul to the company store



I was born one mornin’, it was drizzlin’ rain

Fightin’ and trouble are my middle name

I was raised in the canebrake by an ol’ mama lion

Cain’t no-a high-toned woman make me walk the line

Αν οι τραπεζίτες κυνηγάνε ανθρώπους στα 713 μέτρα κάτω από τη γη να ξέρουν ότι κάποια μέρα θα βρεθούνε και αυτοί δυο μέτρα μέσα στη γη.

Και ίσως τότε το σκοτάδι να γίνει φως!

Π.
http://sxedia.espivblogs.net/2010/08/27/16-%cf%84%cf%8c%ce%bd%ce%bf%ce%b9/